Araçlar kaza yaptığı anda bunu algılayıp size yardımcı olacak araba sensörleri, akıllanan TV’ler, kapıları kilitleyen araçlar ve daha neler neler… ESET Kuzey Amerika’dan Kıdemli Araştırmacı David Harley, sadece teknoloji sektörü açısından değil, yakın gelecekte tüm hayatımızı da etkileyecek nesnelerin interneti kavramını A’dan Z’ye Hürriyet’e anlattı. ABD’de de çeşitli teknoloji gruplarının görüşünü alan Harley, nesnelerin interneti nedir, hayatımızı nasıl değiştirecek ve güvenlik konusunda ne tür riskler var gibi sorulara cevap bulmaya çalıştı.
Nesnelerin interneti (Internet of Things -IoT) nedir ve yeni akıllı cihazlardaki örnekleri nelerdir?
Nesnelerin interneti, aslında günlük hayatta kullandığımız cihazların ağ teknolojisine yani internete dahil olmasını ve gerektiğinde birbiriyle iletişim kurmasını tanımlar.
Güncel örnekler arasında, buzdolabı gibi ev aletleri, tıbbi cihazlar, enerji üretim ve kontrol bileşenleri, pişirme ekipmanları, İKettles gibi su ısıtma cihazları ya da aydınlatma ürünleri bulunur.
Bu cihazlar neler yapabilirler
• Buzdolabınızın sütün bittiğini haber verip, arabanızın GPS’sini en yakın markete yönlendirmesi ve sizin bu noktada telefonunuzla ödeme yapabilmeniz, bir nesnelerin interneti olgusudur.
• Tıbbi verilerinizi saklama ya da gönderme işlevini yerine getiren ya da spor bilgilerinizi takip etmek için kullandığınız implantlar…
• Arabalarınızı takip eden ve herhangi bir kaza anında bunu algılayıp size yardımcı olabilecek araba sensörleri…
• Kapılarınızı kilitleyen, alarmı kuran ve bu aygıtları açıp kapatabilen ev araçları…
• Televizyonlar, ev sunucu ve depoları, panjur sistemleri, bebek monitörleri, takılabilir fitness cihazları; nesnelerin interneti olgusuna birkaç örnek.
Nesnelerin interneti sayesinde her geçen gün biraz daha bağlantılı olduğumuz yeni dünyanın faydaları neler?
• Hayata büyük kolaylık sağlıyor. Cihazların veri paylaşabilmek için ağ kurma yetenekleri prensipte oldukça gelişmiş işlevsellik sunuyor.
• Örneğin sağlık uygulamaları, size ve doktorunuza ihtiyacınız olan bilgileri verir ve sağlığınız ile ilgili olumsuz durumları önlüyor.
• Akıllı evler, dereceyi ayarlamak için kullanacağınız enerjiyi düşürerek tasarruf yapmanızı sağlıyor.
Nesnelerin interneti ne kadar güvenli?
Sizin ne kadar dikkat ettiğinize bağlı olarak güvenlidir, hassastır. Ne yazık ki, güvenlik endişeleri sadece taşıma ortamını etkilemez. Ağa bağlanmak için kullandığımız cihazlar, bu cihazlar üzerinde de kontrolü sağlamak için başka cihazlar ile uygulamalar var ve veri paylaşmak için diğer cihazlara bağlanıyoruz. Diğer bir deyişle, saldırı yüzeyi ciddi biçimde genişliyor.
Kontrol ve bilgilendirme konuları, satıcılar ve diğer kuruluşlar arasındaki sınırların üzerindedir. Maalesef şu aşamada nesnelerin interneti konusunda güvenliği ve gizliliği garanti etme durumu, soru işareti halinde. Yine de bu alandaki güvenlik konusu gelişmektedir fakat gidilecek hâlâ uzun bir yol var.
Ağlara bağlı yeni hayat, gizliliğimiz için ne anlama geliyor?
• Gizlilik, kullanılan cihaza ve kullanıcıya bağlıdır.
• Örneğin; giyilebilir spor cihazlarında ne kadar verinin, neresi ile paylaşılacağına kullanıcı karar verir.
• Fakat fizyoterapistinize bağlı olan sağlık implantları için kullanıcının cihazı kolayca kapatması ya da paylaşacağı veriyi seçmesi çok mümkün değildir.
• Nesnelerin interneti ile birlikte yaşadığımız bir dünya, gizliliğimizde biraz ödün vermemiz anlamını taşıyor. Bunun ne kadar olduğu, bu ögelere ne kadar adapte olduğumuz ve nasıl kullandığımıza bağlı.
• Siz güvenliğinizi sağlamak için her adımı atmış olsanız bile gizliliğiniz aşılabilir. Çünkü diğer kullanıcıların cihazları, sizinki kadar güvenli olmayabilir.
Akıllı cihazlar ne tarz bilgileri toplar?
• Bazı cihazlar, medikal ve finans bilgilerimizi, akademik ve iş verilerimizi, lokasyonumuzu, fotoğraflarımızı, sosyal medya gönderilerimizi vb. tutar.
• Bazı arabalar sistem bilgilerini, sürüş detaylarını, lokasyon bilgilerini depolar ve elbette akıllı telefonumuz ile bağlantısı söz konusudur.
• Ev sunucu ve depolama cihazlarınız bütün dosyalarınızın yedeğini ve internet geçmişinizi saklar.
Akıllı cihazlarımızda bulunan bilgiler siber suçlular için ne kadar değerli? Suçlular bu bilgileri nasıl kullanabilir?
• Bu konu da esasen cihaza ve cihazın güvenliğine bağlıdır. Ama sağlık ya da finansal bilgilerinizin görüntülenmesi mümkün olabilir.
• Örneğin bir takipçi, akıllı saatinizden GPS değerlerini bulabilir veya bir hırsız bu koordinatların ev olup olmadığını anlayabilir.
• Akıllı buzdolabı ya da giyilebilir spor cihazları/uygulamalarından alınan bilgilerin size karşı kullanılabileceği ile ilgili sigorta firmalarının endişeleri halen devam ediyor.
İnternete bağlı cihazlara adapte olmadan önce, hangi güvenlik ve gizlilik önlemlerini aklımıza getirmeliyiz?
• Riskleri daha iyi anlamak için, cihazların nasıl çalıştığını, hangi verileri topladıklarını, neyi nasıl paylaştıklarını öğrenin.
• Birçok IoT cihazı, şu aşamada zayıf ya da hiç var olmayan güvenlik ve gizlilik politikalarına sahip. Kullanmadan önce bu politikalara bakın.
• Bazı IoT cihazları güvenlik yamalarını ve güncellemelerini otomatik olarak indirme konusunda yetersiz olabilir. Bu güncellemeleri ayarlamak için kendinize hatırlatma kurun.
• Öte yandan özellikle küresel birçok firma kullanıcı dostu. Bu nedenle, onlara sorduğunuzda hangi bilgilerinizi paylaştıklarını size memnuniyetle bildirecektir.
Akıllı cihazlardaki güvenliğinizi ve gizliliğinizi nasıl yönetebilirsiniz?
• Cihazınızı inceleyin. Akıllı telefonlarda ve giyilebilen cihazlarda gizlilik ve güvenlik ayarları için ara yüzü bulunuyor.
• Ara yüzü bulunmayan medikal implantlar ve buna benzer cihazlar ise durumu biraz zorlaştırır.
• Tüketiciler daha güvende olmak istiyorlarsa güvenlik ürünleri kullanmayı tercih edebilir.
• IoT cihazlarınızda hangi bilgilerinizi paylaşacağınızı dikkatle düşünün.
• IoT güvenliği sadece cihaza bağlı değildir, aynı zamanda cihaz üzerinde kullandığınız uygulamalar da önem taşıyor.
• IoT cihazınızdan üçüncü parti uygulamalara bağlanmadan önce her zaman durun ve düşünün. Kötü yazılmış uygulamalar güvenliğinizde koca bir delik meydana getirebilir.
Nesnelerin interneti (IoT) nereye gidiyor? Yakın gelecekte ve uzun vadede nelerin olması beklenebilir?
• Kısa vadede, nesnelerin interneti gelişmeye devam edecektir. Olasılıklar teknolojinin ve yaratıcılığın izin verdiği sürece sonsuz olacak.
• Uzun vadede ise, yüksek profilli olaylar ya da tüketicinin talebi üzerine güvenlik gelişecektir çünkü güvenlik vazgeçilmez.
HÜRRİYET Selim ÖZTÜRK 13.02.2106
