Amerkan SpaceX şirketi Falcon 9 roketlerinden birinin bir parçasını ikinci kez başarıyla kullandı.
İlk kez 11 ay önce kullanılmış olan roket, ABD’nin Florida eyaletindeki Kennedy Uzay Merkezi’nden bu kez bir iletişim uydusunun fırlatılmasında kullanıldı.
Bu gelişme, roket teknolojisinde maliyetlerin azalması açısından bir dönüm noktası olabilir.
Geleneksel olarak roketler bir kez kullanılıp atılıyor, farklı işlevler gören bölümleri fırlatılış aşamasında atılıyor, imha ediliyor.
SpaceX ise tam tersine Falcon roketinin fırlatıcı kısımlarını yeniden yeniden kullanmayı ve böylelikle roket fırlatmanın maliyetini azaltmayı hedefliyor.
Dün roketin birincil fırlatıcısı ikinci kez kullanılmakla kalmadı, Atlas Okyanusu’ndaki bir istasyona kontrollü bir şekilde yeniden geri dönüşü de sağlandı.
Uzay yolculuğu tarihinde bir ilk
SpaceX Genel Müdürü Elon Musk “Uzay çalışmalarında bu inanılmaz bir gün” diye konuştu.
Elon Musk, “Yörüngüye uydu yollayan bir birincil fırlatıcıyı defalarca kullanabileceğimiz anlamına geliyor, ki bu bir roketin en pahalı kısmıdır. Bunun uzay uçuşlarında büyük bir devrim olacağını umuyoruz” dedi.
lıp dünyaya dönmeden önce iki dakikayı biraz aşan bir ateşleme yaparak roketi itiyor
Kalkış dün Amerika’nın Doğu sahili saatiyle 18.27’de (TSİ bugün 01.27) gerçekleştirildi.
Yörüngeye fırlatılan misafir uydu SES-10, 32 dakika sonra itilerek fırlatıldı.
Uydu bundan sonra kendi itiş sistemi ile ekvator üzerinde bir konuma kendisini yerleştirecek şekilde programlanmış. Buradan Karayipler, Brezilya ve Orta-Güney Amerika’nın diğer bölgelerine televizyon ve telekom hizmeti verecek.
SpaceX son iki yıl içinde, taşıdıkları uyduları atmosferin alt katmanlarından çıkarıp ileri itme görevini yerine getiren birincil fırlatıcılarını başarıyla geri getirme konusunda iyice ustalaştı.
Bu parçalar kendilerini okyanustaki yüzer istasyona geri getirip kontrollü şekilde indirebiliyor.
Dünkü misyonda bu geri dönebilen araçlardan biri ilk kez ikinci kez fırlatılmış oldu.
Şimdi onun gibi bir kez kullanılmış olan diğer birincil iticiler de kullanılabilecek. Bu yıl bu tür altı fırlatıcının ikinci kez kullanılması bekleniyor.
Bazı müşteriler hala kullanılmamış fırlatıcıda ısrar edebilir ama SpaceX ikinci kez kullandığı parçaların sorun çıkarmadığını pratiğiyle gösterirse, onların endişeleri de giderilmiş olacak.
Bir kez kullanılıp atılan roketlerin aşılması uzun bir çaba gerektirdi.
NASA da uzay mekiği sisteminde kısmen yeniden kullanılabilen bir teknolojiden yararlanıyor.
Fakat her bir uçuştan sonra mekik sisteminin karmaşık bakım ve yeniden hazırlanma süreci tasarrufların çoğunu yutuyor.
SpaceX, daha basit bir sistem olan Falcon 9 roketlerinin sonunda pratik olarak ucuz ve güvenilir bir ticari çözüm oluşturacağına inanıyor. Bir fırlatıcının belli değişikliklerle geliştirilerek belki 10, hatta belki 100 kere tekrar uçurulabileceğini düşünüyorlar.
SpaceX bu çabasında yalnız da değil. Onu yakından izleyen başkaları da var.
Şirletin kurucusu Elon Musk’ın yanı sıra, Amazon firmasının kurucusu olan Jeff Bezos’un da benzer bir teknoloji üzerinde çalıştığı biliniyor.
Jeff Bezos’un yeniden kullanılabilir bir alt yörüngesel roket geliştirdiği ve bunun beş kez fırlatılıp başarıyla geriye döndüğü biliniyor.
Bezos şimdi yörüngeyi hedefleyen “New Glenn” adlı yeni bir yeniden kullanılabilir roket üzerinde çalışıyor.
BBC TÜRKÇE 31.04.2017
